गर्छन् नीच कृत्य किन्तु स्वअस्तित्व भुल्छन् सधैँ
- अमर त्यागीका ५ गहकिला मुक्तकहरू
मुक्तक -१
काँढाबीच फूलको त्यो थुङ्गा न हो जिन्दगानी
सत्य ,निष्ठा,कर्मको त्यो डुङ्गा न हो जिन्दगानी
मर्म बुझे मूल्यवान् त्यो मोतीदाना हो चम्किलो
नबुझेमा बगरको ढुङ्गा न हो जिन्दगानी ।
मुक्तक -२
निर्धक्कले डुलिहिँड्छन् चिल,गिध्द,बाज यहाँ
परेवाको अस्मिता छ खतरामा आज यहाँ
निरीह छन् लाचार छन् सोझासिदा जीवजन्तु
धूर्त गोही र ब्वाँसाकै छ सर्वत्र राज यहाँ ।
मुक्तक -३
स्यालहरू कुखुरा चोर्न घुऱ्यानमा पसेका छन्
घुऱ्यानमै मलसाँप्रो मौका ढुकी बसेका छन्
जताततै हुँडारकै हुँकार छ आजभोलि
गोमन र बिच्छीले नि निर्धालाई नै डसेका छन् ।
मुक्तक -४
लुकीछिपी दूध चोरी खान्छन् सधैँ डाढेहरू
सधैँ अर्काकै भागको तर मार्छन् ढाडेहरू
अझै पनि उस्तैनै छ निर्धामाथि थिचोमिचो
गरीब ती किसानकै बाली चर्छन् साँडेहरू ।
मुक्तक -५
कोपिला ती काँढाबीचै फक्रिएर फुल्छन् सधैँ
भमरा ती रस चुस्न उध्दत भै डुल्छन् सधैँ
बगैँचामा पसेपछि चैते ढेँडु बाँदरले
गर्छन् नीच कृत्य किन्तु स्वअस्तित्व भुल्छन् सधैँ ।
– गजल गुँड, नेपाल (हाल – आयोवा अमेरिका )